Y mae gennym fel teulu Duw ddiwrnod arbennig i
ddod at ein gilydd i eglwys a chapel ‘a chynulleidfa y rhai
cyfiawn.’ Mae’r Sul yn gwbl arbennig o gychwyniad y teulu gan
fod cyfrifoldeb ar y disgyblion i dderbyn gras Duw, i gofio
aberth Crist y Gorchfygwr, ac i gymdeithasu yng ngrym yr Ysbryd
Glân. Hwn fu’r dydd o brofiadau'r Oruwch Ystafell yn Jerwsalem
i ddathlu, o amgylch y bwrdd, fuddugoliaeth Crist dros angau
(gweler Epistol at y Corinthiaid, pennod 16, adnodau 1 a 2).
Dydd ydyw i ymgynnull, naill unwaith neu ddwywaith
neu deirgwaith i foli a chyhoeddi a thrafod. Ar un adeg byddem
yn cynnal o leiaf oedfa bore a hwyr ac Ysgol Sul yn y prynhawn
ond darfu hynny bron ymhob capel y gwn i amdano. Ond yn yr
Eglwys Fore yr oedd rhesymau eraill am yr oedfaon hyn, sef cyfle
i gasglu a derbyn. Mewn un oedfa byddid yn casglu dillad ar
gyfer aelodau anghenus o’r gymuned ac mewn oedfa arall yn derbyn
offrwm i’w gyflwyno i’r aelodau o’r gymuned oedd mewn
trafferthion ariannol a thrybini. Fe ddeuwn ni bellach at ein
gilydd i ddathlu Dydd a Byd Duw, i ddiolch am Waredwr a Meseia
ein Bywyd, i addunedu gwneud daioni, ac i wynebu ar y dasg o fyw
yn ffyddlon i Gymru, i Grist ac i’n Cyd-ddyn o Llun i Sadwrn.
Cyfle felly ddwedwn i adael i’r meddwl a’r enaid, y corff a’r
ysbryd, y deall a’r emosiwn gael ei adnewyddu yng nghymdeithas y
credinwyr.
Sonia awdur Epistol at yr Hebreaid, awdur Epistol at
yr Hebreaid, pennod 4, adnodau 9 a 10 am ‘orffwysfa’r Sabboth.’
Dyma a ddywed: ‘Felly y mae gorffwysfa’r Saboth yn aros yn sicr
i bobl Dduw.’
Ac y mae’r awdur (ai Apollo ydoedd?) yn rhoddi
disgrifiad cywir i ni o beth sy’n oblygedig yn y profiad o
fwynhau cyfarfod a’n Cyd-Gristnogion o amgylch allor a phulpud
sy’n cyhoeddi gwirionedd Duw yng Nghrist. Deuwn ynghyd, mor
gyson ag y medrwn gan fod gwendid ac afiechyd corff yn medru bod
yn rhwystr blin i’r gorau ohonom gan fethu yn llythrennol â
derbyn gwahoddiad grasol Duw a ninnau mewn awydd i gydnabod ei
benarglwyddiaeth ac i dderbyn arweiniad cywir yr Iesu a chysur
yr Ysbryd Glân. Rhoddodd Benjamin Francis, Bedyddiwr o Ddyffryn
Teifi, air o lawenydd pur i’r credadun o Gymro pan ddisgrifiodd
ef ein breintiau fel aelodau o Eglwys Crist yn y byd a’r bywyd
hwn. Dyma ei ddisgrifiad campus: ‘ Gwyn fyd y dinasyddion sydd
yn rhodio’n rhydd ar hyd-ddi, y nefol fraint i minnau rho o Dduw
i drigo ynddi.’ Ac ar ôl rhodio yn Ninas Duw clywn Grist yn ein
galw i’w ganlyn mewn byd, sydd yn amddifad mor aml o’i gariad
a’i gonsyrn. Cofiwn Fedyddiwr arall, Gwili, yn sôn am y galw,
‘Canlyn Fi.’ Ac ar ôl ymateb
Minnau iti, Aer y nefoedd,
Roddaf ddyddiau F’oes;
Rhodiaf, gyda saint yr oesoedd,
Ffordd y Groes.
Cysegrwn ddyddiau’r wythnos ar ôl cynnal oed â
Christ yn ei gysegr. Ni allwn ond cyflawni ei ewyllys a chyfrif
ei fendithion.
Iesu, aethost Ti â’m calon;
F’enaid cu’n
Llechu sy’n
Ddifrad rhwng dy ddwyfron.
Cawsom fel cymdeithas golledion mawr yn 2009.
Crybwyllwyd eisoes enwau nifer yn Etifeddiaeth sydd
bellach yn y cwmwl tystion. Un arall ohonynt yw’r Parchedig W J
Griffiths, Llanelli. Bu ef yn gysylltiedig â Phwyllgor y De am
ddeugain mlynedd. Cofiaf yn dda ei gyfarfod yn un o’r
Pwyllgorau a gynhelid yr adeg honno yng Nghaerdydd pan oedd
Ysgrifennydd llawn amser gan y Gymdeithas yng Nghymru. A bu’r
Parchedig W J Griffiths yn ffyddlon i’w alwad ac i egwyddorion
Dydd yr Arglwydd. Talodd Huw Edwards yn ei gampwaith o gyfrol
Capeli Llanelli (Caerfyrddin, 2009) deyrnged haeddiannol
i ffyddlondeb W J Griffiths i Brotestaniaeth a’r dystiolaeth
Ymneilltuol. Ysgrifennodd ugeiniau o lythyron imi dros y
blynyddoedd a bu’n gefnogol a charedig yn ei air. Gwelaf golled
enfawr ar ei ôl a diolchwn i Dduw am ei gadw i’r oedran teg o 84
mlwydd oed. Coffa da amdano.
Gwyn ei fyd sy heddiw’n canu,
Sanctaidd fry
Wedi llwyr orchfygu.
